کتاب «هری پاتر و سنگ جادو» نخستین عنوان در مجموعه‌ای هفت جلدی است که به داستان پروتاگونیست محبوب خود، «هری پاتر»، می پردازد. «جی. کی. رولینگ» همچنین چند اثر دیگر را خلق کرده است که ارتباط نزدیکی با مجموعه‌ی «هری پاتر» دارد، از جمله کتاب «قصه های بیدل نقال»، و کتاب «جانوران شگفت انگیز و زیستگاه آن ها» که به فیلمی اقتباسی نیز تبدیل شده است.
«رولینگ» برای خلق دنیای «هری پاتر» از سنتی قدیمی مربوط به داستان های فانتزی کودکان در بریتانیا الهام گرفته است؛ داستان هایی که درس هایی اخلاقی را در خود جای داده‌اند، مانند کتاب «شیر، ساحره، و کمد لباس» اثر «سی. اس. لوئیس» که در آن، کودکانی معمولی از طریق یک کمد لباس به جهانی جادویی منتقل می شوند. برخی از آثار «رولد دال» نیز شباهت هایی مشخص با مجموعه «هری پاتر» دارد. به عنوان نمونه، در کتاب «جیمز و هلوی غول پیکر»، «جیمز» به شکلی تراژیک والدین خود را از دست می دهد و مجبور به زندگی در کنار خویشاوندانِ نه‌چندان مهربانِ خود می شود—مانند خود «هری» که مدتی را در کنار خانواده «دورسلی» می گذراند. برخی از مخاطبین همچنین به شباهت هایی میان نوع شخصیت‌پردازیِ «رولینگ» و برخی از آثار «چارلز دیکنز» اشاره کرده‌اند که در آن ها، نام کاراکترها نشان‌دهنده‌ی ویژگی های رفتاری آن هاست.
خانواده «دورسلی» همیشه واهمه داشتند که روزی خانواده «پاتر» در آن حوالی آفتابی شوند و سر زبان ها بیفتند. این را نیز می دانستند که خواهر خانم «دورسلی»، پسری کوچک دارد ولی هرگز او را ندیده بودند و این بهانه‌ای دیگر برای دوری کردن از خانواده «پاتر» به دستشان می داد: نمی خواستند پسرشان با پسر آن ها دوست و همبازی شود. خلاصه، داستان ما از یک روز سه‌شنبه آغاز شد. صبح آن روز وقتی آقا و خانم «دورسلی» بیدار شدند، هوا ابری بود و همه‌چیز عادی به نظر می رسید و از وقوع یک واقعه‌ی عجیب و اسرارآمیز در سراسر کشور هیچ نشانه‌ای وجود نداشت.—از کتاب «هری پاتر و سنگ جادو» اثر «جی. کی. رولینگ»
جادو
کتاب «هری پاتر و سنگ جادو»، داستان «هری پاتر» را آغاز می کند: پسری که در یازده سالگی متوجه می شود که یک جادوگر است. مجموعه‌ی «هری پاتر» به ماجرای نبردی حماسی میان نیروهای «خیر» و «شر» در «دنیای جادوگری» می پردازد، اما نخستین کتاب این مجموعه، در اساس، داستانی درباره‌ی «بلوغ» است. «هری» در نخستین سال های زندگی خود احساس می کند که با افراد پیرامون خود (که توانایی جادویی ندارند و «ماگِل» نامیده می شوند) کاملا متفاوت است، اگرچه دلیل آن را هنوز نمی داند.
«هری» اما پس از کشف توانایی های جادویی خود و آشنایی با سایر جادوگران و دنیای آن ها، می تواند از نظر ذهنی رشد کند و اعتمادبه‌نفس بیشتری داشته باشد. به همین خاطر، جادو، صرفا بخشی هیجان‌انگیز از دنیای فانتزی «رولینگ» نیست، بلکه استعاره‌ای است برای مسیر رشد و بلوغ شخصیت اصلی داستان. سفر «هری» از دنیای بی‌جادوی «ماگِل ها» به «دنیای جادوگری»، نشانگر سفر او از دنیای انزوا و ناامیدی به جهانی سرشار از زیبایی و هیجان است که «هری» می تواند آن را «خانه» بماند.
رمان «هری پاتر و سنگ جادو» بسیاری از ویژگی های اصلی و ثابت در داستان های کلاسیک مربوط به «بلوغ» را در خود جای داده است: «هری پاتر» کودکی تنها و بی‌سرپرست است که نسبت به اطرافیان و دنیای پیرامون خود احساس بیگانگی می کند. اما وقتی که او وارد مدرسه‌ای جدید می شود و دوستانی جدید پیدا می کند، این نکته را می فهمد که تفاوت هایش با دیگران به او این فرصت را داده که خانه‌ای جدید را برای خود به وجود آورد. چیزی که باعث تمایز داستان «هری پاتر» از سایر فانتزی های مشابه می شود، توجه «رولینگ» به این نکته است که پیدا کردن جایی که می توان آن را «خانه» نامید (جایی که در آن، تفاوت های هر فرد می تواند به نقاط قوت او تبدیل می شود)، به معنای واقعی کلمه، تجربه‌ای جادویی است.